Odwracanie uwagi
”Jakie problemy wynikną z odwrócenia uwagi dziecka w trudnych sytuacjach”
Odwrócenie (rozproszenie) uwagi to popularna wśród opiekunów (rodziców, dziadków, nauczycieli) taktyka “przekierowania” niepożądanego zachowania dziecka. Celem rozproszenia uwagi staje się zachęcenie dziecka do innej czynności, a nie bezpośrednia konfrontacja z problemem. Odwrócenie uwagi dziecka od jednej czynności na rzecz innej ma jeden główny cel – zapobieganie wybuchowi gniewu, płaczu, krzyku, czyli emocji, których opiekunowie chcą uniknąć (szczególnie przebywając w miejscu publicznym).
Wydawać się może, że rozpraszanie często jest skuteczne – przynajmniej na chwilę – i sprawia, że mama, tata bądź opiekun uspakajają swoje sumienie, przekonani, że postępują właściwie.
Zamiast mówić: “Nie chcę pozwolić ci rysować po kanapie. Oto kartki papieru, jeśli chcesz rysować to rób to na nich”, opiekunom łatwiej powiedzieć z większym entuzjazmem: “czy możesz narysować mi śmiesznego potworka na tej kartce papieru?”. W rezultacie rodzice ratują kanapę przed “ozdobieniem”, ale dziecko nie wie, że malowanie po niej nie jest w porządku, i jest wysoce prawdopodobne, że w przyszłości sytuacja się powtórzy.
5 problemów wynikających z odwrócenia uwagi
1. Absurd
większość rodziców nie lubi udawać świetnego humoru, gdy czują się zdenerwowani. Co prawda odwrócenie uwagi sprawia, że ostateczny efekt jest dla rodzica zadowalający, ale jest to po prostu nieautentyczne. Zachowanie dziecka może budzić u opiekunów złość, czy irytację. Adekwatną i prawdziwą reakcją rodzica będzie powiedzenie, że: “widzę, że chcesz malować po kanapie, ale ja się na to nie zgadzam”. Dzieci są zdolne do przeżywania tego rodzaju bezpiecznych, odpowiednich do wieku konfrontacji.
2. Dziecko nie wie, czym jest konflikt
odwrócenie uwagi sprawia, że często unikamy konfliktu. Dzieci potrzebują doświadczać sporów z rodzicami bądź opiekunami, a nie tylko z rówieśnikami. Kiedy małe dziecko “walczy” z innym dzieckiem o zabawkę, a rodzic natychmiast angażuje się w sytuację mówiąc: “Popatrz, tu jest też fajna łopatka, to nią wykop tunel”, pozbawia dziecko cennej możliwości uczenia się, jak zarządzać swoimi uczuciami, także tymi trudniejszymi. Skierowanie uwagi na inną zabawkę może przynieść skutek, choć najczęściej krótkotrwały, ponieważ po chwili maluch znów pragnie bawić się zabawką, którą trzyma w dłoniach inne dziecko. Naciski ze strony rodzica nie przyniosą dobrych skutków, ponieważ dzieci potrzebują czasu i zaufania do nich, lekcji, jak rozwiązywać konflikty, a nie jak ich unikać.
3. Brak wytycznych
czego dziecko uczy się, kiedy rodzic prosi je o narysowanie śmiesznej miny, a nie mówi mu, że nie pozwala mu rysować po kanapie? Niemowlęta i małe dzieci potrzebują poznawać i rozumieć zasady panujące w domu, granice innych, a ostatecznie przyswoić wartości. Odwrócenie uwagi eliminuje możliwość poznania i przyswojenia reguł.
4. Dziecko nie docenia roli świadomości
rozpraszanie dziecka oznacza, że rodzic albo opiekun prosi je, by zapomniało o tym, co robi i czuje i przełączyło się na nowe doświadczenie. Do czego ten brak świadomości ma je zachęcić? Małe dzieci potrafią skupić uwagę na danej czynności tylko przez krótki czas, a rodzic przerywając dane działanie skraca ten, i tak krótki, moment. Dzieci potrzebują przestrzeni do tego, by w pełni angażować się w dane działanie i wykonywać je świadomie. Potrzebują prostych komunikatów, pytań, odpowiedzi. Świadomość i uwaga są niezbędnym elementem nauki procentującej w przyszłości.
5. Szacunek
odwracanie uwagi to oszustwo w białych rękawiczkach. To oznaka, że rodzic bądź opiekun nie docenia inteligencji dziecka – jego zdolności do uczenia się i rozumienia. Małe dzieci zasługują na taki sam szacunek, jaki dorosły daje drugiemu dorosłemu.
Warto zadać sobie pytanie: czy można odwrócić uwagę dorosłego będącego zaangażowanym w kłótnię i skierować jego uwagę np. na mycie podłogi? Więc, dlaczego właśnie tak postępujemy w przypadku dzieci? Dziecku można zaufać, ono wie, w co inwestować swoją emocjonalną energię. Rolą rodzica jest zapewnić mu bezpieczeństwo i wsparcie w przeżywaniu trudnych emocji.
Opracowała: Małgorzata Kruszyńska-Kryszak
Źródło: janetlansbury.com
