Dlaczego dzieciom potrzebne są autorytety?
„Dzieciom autorytet jest tak samo niezbędny jak uczucie,
a w wieku młodzieńczym staje się nawet jeszcze ważniejszy.
Brak autorytetu powoduje utratę poczucia bezpieczeństwa, wywołuje lęk.”
Norbert Sillamy
Dlaczego dzieciom potrzebne są autorytety?
Jeśli wiesz wszystko o postawach rodzicielskich i autorytecie rodzica, nie musisz czytać tego artykułu ?
Jeśli chcesz zweryfikować lub utwierdzić się w swoich przekonaniach, zdobyć wiedzę na ten temat, zapraszam do lektury.
Autorytet dla dziecka to osoba znacząca – pozostająca w dłuższym kontakcie emocjonalnym, wywierająca wpływ z racji roli społecznej lub funkcji jaką pełni w życiu dziecka. Autorytet staje się wzorem do naśladowania i wyznacznikiem jak zachowywać się w różnych sytuacjach.
Czego dziecko potrzebuje od rodzica?
• Miłości
• Jasno określonych zasad
• Konsekwentnego egzekwowania tych zasad
• Nadania wiary w siebie i swój sukces
Nie trzeba udowadniać, ile ciężkiej pracy, czasu, wysiłku i nieskończonej cierpliwości, wymaga wychowanie dziecka. Rodzice dbają o odpowiednie wyżywienie, ubranie, martwią się chorobami, uczą bezpiecznych zachowań w domu, na drodze, czy w szkole.
Każde dziecko jednak, prędzej czy późnej, może być narażone na pokusy zachowań ryzykownych, także przestępczych. Wtedy pojawia się lęk, który sprawia, że dziecko czuje się bezradne, często obniża swoją samoocenę, może przejawiać tendencje agresywne i ucieczkowe. W takich momentach zaczyna też unikać dorosłych, szczególnie rodziców.
Dlatego obok wielu koniecznych umiejętności trzeba nauczyć dziecko praktycznych sposobów radzenia sobie z pokusami i lękiem. Są różne strategie, sposoby i metody wychowawcze, mniej lub bardziej skuteczne. Naukowcy badający skuteczność wychowania i profilaktyki szczególnie jednak podkreślają wagę relacji w rodzinie. Można powiedzieć, że silne, odporne i bezpieczne dziecko to takie, które ma mądrze kochających, ale jednocześnie dyskretnie kontrolujących rodziców/opiekunów, dbających o dobrą komunikację i mających dla niego czas.
Jedną z najskuteczniejszych, jednocześnie niełatwą metodą wychowawczą, do której stosowania zachęca się rodziców jest metoda pozytywnego modelowania, czyli metoda dawania przykładu, wpływu rodzica-autorytetu na dziecko, zgodnie ze stwierdzeniem, że „słowa uczą, a przykłady pociągają”. Dziecko odwzorowuje zachowania, motywacje, stany emocjonalne, postawy i przekonania rodzica, często w sposób niezamierzony. Rodzic-autorytet ma moc ochrony dziecka przed ryzykiem, zagrożeniem, także zachowaniem kryminogennym.
Przyjmując jak dobrą rolę w wychowaniu dziecka odgrywa właściwie pojęty autorytet, każdy z rodziców może zacząć już dziś pracę nad samym sobą w dobrej relacji z dzieckiem.
Czy błąd rodzica niszczy autorytet? Oczywiście, że nie, a jeżeli rodzic potrafi się do tego błędu przyznać, ten autorytet buduje. Rodzicielskie „przepraszam”, wypowiedziane wtedy, gdy jest to potrzebne, buduje sympatię. I na pewno dodaje dziecku odwagi do przeprosin, gdy wina stoi po jego stronie.
Zapraszam do obejrzenia kolejno 3 krótkich filmów pt. „Obojętny”, „Tyran” oraz „Mistrz”. Ilustrują one 3 rodzaje relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Po obejrzeniu każdego filmu proszę zastanowić się, jakie emocje najczęściej przeżywa dziecko, kiedy rodzic przyjmuje postawę prezentowaną w danym filmie.
Ctrl + kliknięcie ( film uruchomi się po krótkiej chwili)
TRZY ZAPREZENTOWANE W FILMACH POSTAWY RODZICIELSKIE
(1) Rodzic Obojętny, czyli postawa bezgranicznej tolerancji rodzica powoduje brak pewności siebie u dziecka, brak ochoty do działania, może budować agresję, negatywne zachowania „na pokaz”, wołanie o uwagę rodzica, zachowania opozycyjno – buntownicze i kryminogenne. Relacja z obojętnym rodzicem nie pomaga w budowaniu poczucia bezpieczeństwa, nie wzmacnia dobrej samooceny i pewności siebie u dziecka.
(2) Rodzic Tyran, czyli postawa autorytarna rodzica budzi lęk w dziecku, które przeżywa trudne emocje złości, napięcia, bezradności, upokorzenia, zniewagi czy wręcz nienawiści do rodzica. W dorosłym życiu takie dziecko może być albo wycofane, z brakiem wiary w siebie i swój sukces albo, powielając wzory z dzieciństwa, samo może stać się tyranem.
(3) Rodzic Autorytet, czyli postawa oparta na dobrych relacjach, mądrej miłości, stawianiu granic, dawaniu przykładu i okazji doświadczeniu sukcesu, pozwala dziecku na pełen zrównoważony rozwój. Dziecko czuje wsparcie i akceptację, uczy się tego co jest dobre a co złe. Rozumie czemu służą zakazy i docenia troskę rodzica. Taki model wychowania wzmacnia realną samoocenę oraz wszystkie najważniejsze cechy człowieka: męstwo, roztropność, sprawiedliwość, umiarkowanie oraz empatię, która szczególnie chroni przed zachowaniami ryzykownymi.
Czego należy się więc wystrzegać, a czego przestrzegać jeżeli chcemy być autorytetem i przyjacielem na całe życie dla naszego dziecka?
Ciemna strona rodzicielskiego autorytetu
Dziecko, które:
– jest krytykowane – nauczy się potępiać innych,
– jest otoczone wrogością – nauczy się walczyć i atakować,
– doświadcza wyśmiewania i uszczypliwości – zbuduje w sobie poczucie
wstydu,
– jest obarczone poczuciem krzywdy – nauczy się poczucia winy,
– jest ciągle podejrzewane o kłamstwo – nauczy się oszukiwać.
Jasna strona mocy
Dziecko, które:
– doświadcza tolerancji – będzie miało otwarty umysł, nauczy się
szacunku do odmienności,
– jest wspierane i doceniane – zbuduje swoje poczucie wartości, nauczy się
wiary w siebie i będzie otwarte na nowe doświadczenia,
– doświadcza akceptacji – będzie szanować i lubić siebie oraz innych,
– czuje się kochane – odnajdzie szczęście i spełnienie w życiu.
Ten trudny obecnie dla nas wszystkich okres powoduje, że spędzamy dużo więcej czasu z naszymi dziećmi. Spędzajmy go więc na mądrych rozmowach ze swoim dzieckiem. Bądźmy dla niego dobrym przykładem. Bądźmy bliżej dziecka, jego spraw, lęków, obaw czy radości.
Dziecko, które ma dobre relacje z rodzicami, oparte na postawie autorytetu, ma szansę być samodzielnym, wolnym, odpowiedzialnym i szczęśliwym człowiekiem, który odnosi sukcesy w życiu i jest też dobry dla innych ludzi.
Opracowała Ewa Kowalczyk
Wykorzystano fragment książki “Chcę być kimś! czyli jak osiągać cele w czasach kiedy wszyscy mają wywalone”, autor Michał Zawadka.
Norbert Sillamy
