Fonoholizm – uzależnienie od telefonu
Nadmierne i szkodliwe używanie telefonu komórkowego, określane uzależnieniem, czyli fonoholizmem, staje się coraz poważniejszym problemem wśród młodzieży.
Badanie przeprowadzone przez TNS OBOP na reprezentatywnej grupie Polaków w wieku 12-19 lat, wykazało niepokojące wyniki: 36% badanych nie wyobraża sobie spędzenia dnia bez telefonu.
Do czego młodym ludziom tak niezbędny jest telefon? Jak się okazuje młodzi ludzie wykorzystują telefon do dzwonienia 70%, do wysyłania sms’ów 76%, do słuchania muzyki 65% uczniów, robienie zdjęć i filmów 92% badanych.
Telefon komórkowy pełni w dzisiejszym świecie wiele pożytecznych funkcji, istotne jest skupienie się na racjonalnym z niego korzystaniu. Warto zachować czujność, by nie “przegapić” momentu, w którym “zwykłe” używanie telefonu zaczyna być niepokojące.
Symptomy nadużywania telefonu komórkowego – ZACHOWANIE:
- nierozstawanie się ze swoim telefonem,
- ciągłe sprawdzane urządzenia i uruchamiane telefonu (np. częste sięganie po telefon, częste używanie go, sprawdzanie, trzymanie w dłoni bądź blisko siebie, przed sobą),
- przerywanie spotkań/rozmów w celu odebrania bądź nawiązania połączenia/ wiadomości,
- wychodzenie z sali szkolnej w celu odebrania bądź nawiązania połączenia/ wiadomości,
- częste robienie zdjęć typu selfie i dzielenie się nimi z innymi użytkownikami sieci,
- korzystanie z urządzeń w miejscach i sytuacjach, w których nie powinno się tego robić (np. prowadzenie samochodu, przechodzenie przez jezdnię),
- ukrywanie przed innymi (na przykład przed rodzicami) czynności związanych z używaniem smartfona,
- realizacja czynności ze smartfonem w ręku.
Symptomy nadużywania telefonu komórkowego –
PSYCHIKA
- odczuwanie silnej potrzeby lub wręcz poczucia przymusu korzystania z telefonu,
- ciągła gotowość na odpisanie na e-mail, sms,
- odczuwanie niepokoju, rozdrażnienia, gorszego samopoczucia przy próbach przerwania/ograniczenia korzystania z Internetu, komputera,
- wyraźna niezgoda i niezadowolenie z powodu ograniczenia możliwości korzystania z telefonu,
- odczuwanie niepokoju, rozdrażnienia w sytuacjach zabronienia korzystania z telefonu komórkowego,
- podkreślanie ważności wpływu bycia on-line na dziejące się wydarzenia,
- wysokie poczucie bezpieczeństwa związane z byciem on-line,
- przeżywanie strachu (lęku) z powodu niebycia w głównym nurcie informacji,
- przeżywanie negatywnych emocji związanych z niemożnością połączenia się z Internetem (np. szukanie zasięgu za wszelką cenę).
Symptomy nadużywania telefonu komórkowego –
NEGATYWNE SKUTKI
- zaniedbywanie innych aktywności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz korzystania z telefonu,
- wycofanie się z dotychczasowych relacji z innymi i zamkniecie się w świecie wirtualnym,
- korzystanie z Internetu/urządzeń pomimo szkodliwych następstw (niewyspanie, nieodpowiednie i nieregularne żywienie, zaniedbany wygląd, niewywiązywanie się ze swoich szkolnych, zawodowych, rodzinnych obowiązków),
- nadmierne rozproszenie i dekoncentracja np. na zajęciach lekcyjnych i poza nimi,
- problem z właściwym gospodarowaniem własnym czasem wolnym,
- częste nudzenie się i nic nie robienie, brak wyraźnej pasji w życiu, niski poziom angażowania się w sprawy szkolne,
- niska aktywność ruchowa, brak spędzania czasu wolnego w sposób aktywny,
- przejawianie tendencji do autoizolacji, pozostawanie na uboczu grupy,
- ogólne przemęczenie organizmu, przeciążenie informacyjne.
Jak zapobiec fonoholizmowi?
Fonoholizm to zaburzenie behawioralne, które można leczyć tak samo, jak inne uzależnienia – z pomocą terapii odwykowej, grup wsparcia, leków o działaniu przeciwlękowym. Zjawisku temu należy jednak przede wszystkim zapobiegać. Ponieważ dotyka ono głównie dzieci i młodzież, kluczowe znaczenie ma postawa rodziców, wychowawców.
Fonoholizmowi przeciwdziałać można:
- proponując młodym ludziom atrakcyjne dla nich zajęcia, podczas których nie ma potrzeby, a nawet możliwości, korzystania z telefonu,
- rozmawiając z dziećmi o istotnych dla nich sprawach, interesując się ich problemami, fascynacjami (dzięki temu młodzi ludzie nie potrzebują szukać oparcia w wirtualnych znajomych i uczą się nawiązywać „żywą” relację z drugim człowiekiem),
- pielęgnując zwyczaj rodzinnego spędzania czasu (bez smartfonów w dłoni), np. wspólnych posiłków, spacerów, gier,
- ograniczając komunikowanie się z dziećmi przez telefon komórkowy,
- nie nagradzając dzieci możliwością korzystania z telefonu (to utrwala w nich przekonanie o szczególnej atrakcyjności wirtualnej rzeczywistości),
- dając młodym ludziom odpowiedni przykład własnym zachowaniem, tj. nie nadużywając smartfona w codziennym życiu.
Pomimo tego, że fonohlizm nie występuje na międzynarodowych klasyfikacjach chorób, trudno powiedzieć, że problemu realnie nie ma. Pamiętajmy jednak o tym, że jeśli dzieci i młodzież nadużywają smartfonów i innych cyfrowych dobrodziejstw, to jest to skutek konkretnych czynników. Pamiętajmy również o tym, że to nie media cyfrowe są złe. Złe lub dobre mogą być nasze nawyki w zakresie ich używania. Wysokie bądź niskie mogą być nasze cyfrowe kompetencje. Właściwe bądź niewłaściwe mogą być intencje, w jakich wykorzystujemy nowe technologie. To nie sam smartfon nas uzależnia, ale to, co on nam oferuje.
Opracowała Sylwia Mieszała
Źródła:
Portal.librus.pl
Uzależnieniabehawioralne.pl
Zdrowie.tvn.pl
